STEM là gì? Sự khác biệt giữa STEM và STEAM là gì? Có lẽ bạn đã nhìn thấy dòng chữ STEM hoặc STEAM đâu đó hoặc nghe thấy nó trước đây hoặc cũng có thể STEM hoàn toàn mới đối với bạn. Nhưng thực tế STEM không phải là mới, STEM và STEAM đang ngày càng thu hút được nhiều sự chú ý trong những năm gần đây khi các nhà làm giáo dục trên thế giới tìm kiếm những cách hiệu quả hơn, thú vị hơn và có ý nghĩa hơn để kết nối và thu hút học sinh trong quá trình học tập.

STEM LÀ GÌ?

STEM là viết tắt của Khoa học (SCIENCE), Công nghệ (TECHNOLOGY), Kỹ thuật (ENGINEERING) và Toán học (MATH). Còn STEAM là viết tắt của Khoa học (SCIENCE), Công nghệ (TECHNOLOGY), Kỹ thuật (ENGINEẺING), Nghệ thuật (ART) và Toán (MATH). giáo dục STEM không đơn giản là liên kết bốn chủ đề trên với nhau nó là một triết lý của giáo dục bao gồm nhiều kỹ năng giảng dạy và lồng ghép các môn học gắn liền với cuộc sống thực tế.

PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC STEM QUAN TRỌNG NHƯ THẾ NÀO?

Yếu tố chìa khóa của STEM và STEAM là sự kết hợp và tính thực tế. Thay vì giảng dạy các môn học độc lập, các bài học tuần tự, khô khan và hỏi đáp dựa trên sự ghi nhớ vô thức của học sinh (hay còn gọi là học vẹt) thì STEM và STEAM được xây dựng để giúp các em học sinh thực hành và giải quyết các vấn đề thực tế trong cuộc sống hàng ngày. Các kiến thức của STEM được giảng dạy và được sử dụng trong công việc thực tế và trong thế giới thực. Bạn sẽ thấy rất hiếm có một công việc chỉ đòi hỏi một kỹ năng toán học, vật lý học thuần túy. Chúng tôi lấy ví dụ là Hình ảnh một kiến ​​trúc sư, họ áp dụng và kết hợp các kiến thức khoa học, toán học, kỹ thuật và công nghệ để thực hiện công việc của họ. Trong thực tế các kiến thức không tách rời ra riêng lẻ mà chúng phải được kết hợp với nhau theo cách thực tế và liền mạch. Chính vì vậy các kỹ sư có thể thiết kế các tòa nhà phức tạp, các máy móc hiện đại…

STEM và STEAM không phải là mới, bạn hiểu đơn giản là áp dụng một hình thức học tập các kiến thức khoa học gắn liền với cuộc sống thực tế. Thay vì dạy toán học tách biệt với khoa học thì chúng ta có thể kết hợp dạy cùng nhau và các kiến thức được bổ trợ cho nhau giúp cho việc học và dạy sẽ thú vị hơn và dễ tiếp thu, áp dụng vào cuộc sống thực tế hơn.

SỰ KHÁC BIỆT GIỮA STEM VÀ STEAM LÀ GÌ?

Chữ A trong tiếng anh là ART – Nghĩa là nghệ thuật. Việc bổ sung kiến thức nghệ thuật vào STEM để tạo ra STEAM là kết hợp giữa tư duy sáng tạo và nghệ thuật để ứng dụng trong đời sống thực tế. Nghệ thuật không chỉ đơn giản như nhiều người nghĩ là ca hát, vẽ tranh,.. Nghệ thuật ở đây là sự khám phá và tạo ra những cách giải quyết một vấn đề thực tế một cách khéo léo, khoa học. Không những vậy nó phải còn được tích hợp các nguyên tắc trình bày thông tin, diễn đạt thông tin mạch lạc dễ hiểu. Chúng tôi lại lấy ví dụ cũ là hình ảnh một kiến ​​trúc sư, họ sử dụng kỹ thuật, toán học, công nghệ, khoa học và nghệ thuật để tạo ra các tòa nhà và cấu trúc tuyệt đẹp. Nhiều người cảm thấy rằng việc thêm yếu tố nghệ thuật là không cần thiết nhưng việc áp dụng sáng tạo và nghệ thuật thì kết quả đạt được quá truyệt vời và nó là một yếu tố tự nhiên trong STEM. Đặc biệt hơn đối với nhóm trẻ em ở độ tuổi tiểu học thì việc thêm yếu tố nghệ thuật vào các bài học là rất tuyệt vời, kích thích khả năng tư duy,sáng tạo và nghệ thuật. Cho dù bạn thích STEM hay STEAM, thì các nguyên tắc cơ bản và thực hành của hai nhóm đều rất giống nhau, đó là sự kết hợp của các kiến thức chính Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học vào ứng dụng thực tế cuộc sống.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ GIÁO DỤC STEM VÀ STEAM THAY ĐỔI PHƯƠNG PHÁP HỌC CỦA HỌC SINH ?

Nói một cách đơn giản giáo dục STEM phản ánh cuộc sống thực tế. Các bạn chắc cũng nhận ra rằng các công việc trong cuộc sống đều phải áp dụng các kiến thức khác nhau, rất hiếm có công việc chỉ sử dụng một kiến thức đặc thù. Chính vì vậy chúng ta cần giáo dục trẻ em kết hợp các kiến thức với nhau và ứng dụng chúng trong thực tế cuộc sống. Chúng ta cần khuyến khích, khơi dậy đam mê khoa học, sự sáng tạo trong trẻ em. Chúng ta không cần trẻ ghi nhớ các kiến thức khô khan, rời rạc, thiếu thực tế nữa. Phương pháp giáo dục tương lai không còn là sự ghi nhớ, học vẹt các kiến thức nữa mà thay vào đó là về việc học cách suy nghĩ phân tích và đánh giá thông tin. Trẻ em cần phải học cách làm thế nào để áp dụng các kiến ​​thức đã học, học cách nghiên cứu và học các kỹ năng để giải quyết vấn đề một cách khoa học, khéo léo. Các kỹ năng nêu trên cần phải được dạy theo phương pháp áp dụng và phải được xây dựng bài học có hệ thống và bài bản.

Giáo dục STEM được xem như là chìa khóa trong giáo dục thế kỷ 21. Bốn kỹ năng chính trong STEM là Sáng tạo, Cộng tác, Tư duy phân tích và Giao tiếp. Quan trọng hơn là nhờ sự kết hợp các kỹ năng giáo dục STEM giúp nuôi dưỡng tình yêu học tập của trẻ và tình yêu học tập là món quà lớn nhất giáo dục STEM đem lại cho học sinh.

KHUYẾT ĐIỂM CỦA STEM TRONG GIÁO DỤC LÀ GÌ?

Một trong những vấn đề lớn nhất mà tôi nghe được từ mọi người về giáo dục STEM là thiếu nguồn lực. Giáo dục STEM cần nguồn tài trợ cho công nghệ mới nhất, đào tạo về cách sử dụng công nghệ mới, đào tạo kiến ​​thức về cách sử dụng công nghệ một cách hiệu quả như một công cụ học tập cho các giáo viên trên thế giới.

Một vấn đề lớn khác mà nhiều giáo viên đang gặp phải là hệ thống giáo dục hiện tại chỉ tập trung vào đánh giá kết quả qua điểm số hơn là xây dựng một chương trình khuyến khích sự đổi mới, sự sáng tạo, kỹ năng tư duy phân tích vấn đề và kỹ năng giải quyết vấn đề. Để giải quyết các vấn đề trên cần thời gian dài để cải cách hệ thống và thay đổi tư duy dạy và học.

Đáng buồn thay, một điều khác nữa là một số giáo viên không quan tâm đến việc học và dạy theo phương pháp STEM và STEAM. Các giáo viên thích giữ lại phong cách giảng dạy cũ bấy lâu của mình và họ ngại thay đổi tư duy dạy học và ngại phải tiếp thu thêm các kiến thức mới trong dạy học.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRẺ EM HỌC SINH QUAN TÂM ĐẾN STEM?

STEM giúp trẻ gắn kết các kiến thức vời nhau theo rất nhiều cách từ đó giúp trẻ em học hỏi và làm việc ngay từ rất sớm. Cách tốt nhất để kích thích tình yêu của trẻ dành cho STEM là khuyến khích sự tò mò. Từ khi còn nhỏ, bạn hãy khuyến khích trẻ đặt các câu hỏi, khám phá và chơi. Hãy tìm kiếm niềm đam mê của trẻ và giúp trẻ theo đuổi những đam mê đó. Ngay cả khi bạn nhận thấy trẻ em thay đổi đam mê hàng tuần thì điều này là hoàn toàn bình thường, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Trong trường hợp đó bạn hãy tiếp tục khuyến khích trẻ. Rồi đến lúc bạn sẽ vô cùng ngạc nhiên và phấn khích khi trẻ trở nên đam mê học tập, nghiên cứu và sáng tạo.

Từ mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và cuối cùng là giáo dục trung học phổ thông, phương pháp giáo dục STEM và STEAM sẽ giúp học sinh trở thành một nhà phát minh đầy sáng tạo với kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề một cách khéo léo, khoa học và logic. Đó là các kỹ năng mà các thế hệ tương lai của chúng rất cần trong thế giới công nghệ ngày càng phát triển.